MOSAIC w USA a zmiany w Rozporządzeniu Bazowym PEiR UE 2018/1139

 

MOSAIC w USA a zmiany w Rozporządzeniu Bazowym PEiR UE 2018/1139

Reforma MOSAIC w Stanach Zjednoczonych to prawdziwa rewolucja w podejściu do certyfikacji statków powietrznych. Zamiast tradycyjnych limitów wagowych, które wciąż dominują w wielu przepisach, amerykańska FAA decyduje się na klasyfikację statków powietrznych na podstawie wydajności, co umożliwia sportowym pilotom dostęp do znacznie szerszego wachlarza maszyn. 

Co się zmienia w USA?

• Brak limitów wagowych – Zamiast sztywnych limitów masy, certyfikacja będzie opierała się na parametrach takich jak prędkość przeciągnięcia i maksymalna prędkość pozioma.

• Większy wybór samolotów – Samoloty o wyższej masie, takie jak Cessna 182 czy Piper Cherokee, które wcześniej nie były klasyfikowane jako LSA, teraz będą dostępne dla pilotów sportowych.

• Prostszy proces medyczny – Zamiast tradycyjnego certyfikatu medycznego, wystarczy prawo jazdy.

  
  
  

1. Sport Pilot Privileges (Uprawnienia "Sport Pilota"):

• Sport Pilot może latać na samolotach sklasyfikowanych jako LSA, ale z ograniczeniami dotyczącymi prędkości przeciągnięcia (VS1) w konfiguracji czystej oraz liczby pasażerów.

• Prędkość przeciągnięcia (VS1) dla Sport Pilota nie może przekraczać 59 KCAS w konfiguracji czystej (bez klap i podwozia).

• Sport Pilot może latać na maszynach z chowanym podwoziem oraz zmiennym skokiem śmigła, ale po uzyskaniu odpowiednich wpisów w logbooku (endorsements) oraz po odbyciu specjalistycznego szkolenia.

• Sport Pilot może latać na samolotach 4-osobowych, ale tylko zabierając jednego pasażera. Szkolenie Sport Pilota to minimum 20 h lotu.

Podsumowanie zmian w uprawnieniach pilotów sportowych (Sport Pilot Privileges)

Kategoria	Obecnie	Przepisy ostateczne (Final Rule)
Uprawnienia do statków powietrznych	Samoloty, szybowce, statki z przesuwnym środkiem ciężkości, paralotnie z napędem, statki lżejsze od powietrza i wiatrakowce	Dodano śmigłowce z uproszczonym sterowaniem certyfikowane na podstawie § 21.190; dodano uprawnienie modelowe dla statków z uproszczonym sterowaniem
Maksymalna liczba miejsc	2 miejsca (2 osoby)	4 miejsca dla samolotów (2 osoby); 2 miejsca dla pozostałych statków
Masa	1 320/1 430 funtów	Nie określono
Maksymalna prędkość przeciągnięcia	45 węzłów CAS	59 węzłów (VS1) CAS dla samolotów; 45 węzłów CAS dla pozostałych kategorii
Maksymalna prędkość lotu	120 węzłów CAS	Nie określono
Silnik	Tłokowy	Nie określono typy i liczby
Smigło	Stałe lub regulowane na ziemi (dla statków innych niż szybowce)	Dopuszcza się śmigła z ręcznie sterowanym skokiem (po szkoleniu)
Podwozie	Stałe (poza szybowcami)	Dopuszcza się podwozie chowane (po szkoleniu)
Uprawnienia pilota	Brak	Dla statków z uproszczonym sterowaniem, lotów nocnych, śmigieł sterowanych i podwozia chowanego
Ograniczenia pilota jako dowódcy statku	Obowiązują ograniczenia	Uściślenie, że pilot nie może być PIC (Pilot-in-Command) statku wymagającego typu
Zaświadczenia lekarskie	Loty dzienne: prawo jazdy kierowcy; nocne: niedozwolone	Loty dzienne: bez zmian; loty nocne: BasicMed lub świadectwo lekarskie FAA

📉 FAA w projekcie finalnym utrzymała ograniczenie dla sport pilotów do 10 000 ft MSL lub 2 000 ft AGL.

Mimo dziesiątek komentarzy, m.in. od EAA, AOPA i NATA, które proponowały logiczne podniesienie limitu do 12 500 ft (granica dla obowiązkowego tlenu), FAA nie ustąpiła.

Nie pomogły argumenty o:
– potrzebie większego marginesu w terenie górskim,
– ryzyku CFIT,
– braku dostępu do ATC w dolnych warstwach,
– i oczywiście — że 12 500 ft to naturalna, zgodna z przepisami granica.

2. Light Sport Aircraft (LSA) Certification (Certyfikacja LSA):

• Light Sport Aircraft (LSA) to samoloty, które muszą spełniać kryteria certyfikacji określone przez FAA (np. maksymalna prędkość pozioma do 250 węzłów, do 4 miejsc, chowane podwozie i zmienny skok śmigła są teraz dozwolone). Są to samoloty tzw. "complex do CPL".

• LSA muszą mieć maksymalną prędkość przeciągnięcia w konfiguracji lądowania (VS0) nie większą niż 61 KCAS (45 dla szybowców), a dla certyfikacji w kategorii LSA nie ma już wymogu sztywnego limitu wagi (zamiast tego, wprowadza się standardy wydajności).

Samoloty w kategorii LSA mogą być wyprodukowane fabrycznie lub zbudowane przez amatorów (EAB - Experimental Amateur Built), ale muszą spełniać wymogi certyfikacyjne LSA, które obejmują zasady dotyczące konstrukcji, masy, osiągów i systemów.

Nowe przepisy w USA pozwalają, by LSA mogły:

✅ Latać powyżej 10 000 ft,
✅ W nocy, w IMC i IFR,
✅ Przewozić pasażerów, mieć różny rodzaj i liczbę silników złożoną awionikę.

❗ ALE:

🔹 Musi to dopuszczać POH (instrukcja od producenta),
🔹 Samolot musi mieć sprzęt zgodny z § 91.205,
🔹 Silnik nie może mieć zakazów IMC,
🔹 Tlen wymagany powyżej 12 500 ft (zgodnie z § 91.211).

Kluczowe różnice:

• Sport Pilot to uprawnienie dla pilota, które pozwala na latanie na maszynach klasy LSA, ale z ograniczeniamico do prędkości przeciągnięcia (59 KCAS) oraz liczby pasażerów.

• LSA to kategoria certyfikacji samolotów, która umożliwia budowanie i sprzedaż samolotów o wyższych osiągach, bez sztywnego limitu wagi, ale z określonymi wymaganiami dotyczącymi prędkości przeciągnięcia i konstrukcji.

✅ To, że samolot jest nowym LSA wg MOSAIC, nie oznacza, że Sport Pilot może na nim lecieć bez ograniczeń.

Analogicznie:

✅ To, że Sport Pilot dostał nowe uprawnienia, nie oznacza, że może lecieć od razu z dowolnym 4-osobowym samolotem z chowanym podwoziem.

MOSAIC to ogromna zmiana, która zwiększy dostępność lotnictwa sportowego, wprowadzi nowoczesne technologie do szkół lotniczych i pozwoli na tańsze i szybsze szkolenia dla nowych pilotów. 

Przepisy MOSAIC wejdą w życie zgodnie z następującym harmonogramem:

1. Uprawnienia Sport Pilota (dla istniejących certyfikatów) będą obowiązywać 90 dni po opublikowaniu przepisu(wstępnie planowane na październik 2025).

2. Zmiany w certyfikacji LSA (w tym nowe zasady dotyczące masy i prędkości) będą obowiązywać 365 dni po opublikowaniu przepisu (wstępnie planowane na lipiec 2026).

A co z Europą?

W Unii Europejskiej przepisy wciąż oparte są na limitach wagowych, które utrudniają dostęp do bardziej nowoczesnych statków powietrznych. 

Reforma MOSAIC w USA pokazuje, że możliwe jest wprowadzenie bardziej elastycznego podejścia, opartego na wydajności statku powietrznego, a nie tylko na jego masie. W takim przypadku, konieczne byłoby dostosowanie przepisów europejskich, w tym reforma Rozporządzenia Bazowego PEiR UE 2018/1139, które reguluje certyfikację i zasady licencjonowania w Unijnej przestrzeni lotniczej i masami przedziela przedmioty prawa krajowego u UE. 

Czas na zmiany?

Zmiana przepisów w USA jest jednym z kroków ku nowoczesnym regulacjom lotniczym, które mogą być inspiracją dla EASA i krajowych organów lotniczych w Europie. Jeśli MOSAIC sprawdzi się w USA, to może być to impuls do wprowadzenia elastycznych przepisów także w Unii Europejskiej, z korzyścią dla rozwoju rynku lotnictwa sportowego.

Jedynym rozsądnym rozwiązaniem wydaje się być wprowadzenie w miejsce opt-out 600 kg i wyłączonych Załącznikiem 1 ultralekkich statków powietrznych jednolitych w UE przepisów certyfikacyjnych opartych na kryteriach wydajnościowych. Wraz ze zmianą certyfikacji należy uelastycznić licencję LAPL.  

Kiedy to się stanie? Trudno powiedzieć, ale zmiany mogą przyjść szybciej, niż się spodziewamy. 🌍✈️

#MOSAIC #Lotnictwo #FAA #ReformaLotnicza #EASA #SportPilot #AviationRevolution #LotnictwoSportowe

 Nie zapomnij również zerknąć od czasu do czasu na konto na facebook.com/avialawpl 😏